1. Phân biệt tiền điện tử với tiền ảo và tiền công nghệ số
các khái niệm về sàn tiền ảo uy tín trên thế giới (electronic money/e-money) hiện nay trên thế giới thường được hiểu ở khuôn khổ hơi rộng. Ví dụ, nhà băng Trung ương Châu Âu (ECB) biểu thị tiền điện tử là trị giá tiền tệ được lưu trữ trên một thiết bị điện tử được dùng phổ biến để tiến hành thương lượng trả tiền cho các doanh nghiệp khác chẳng hề là công ty phát hành. Còn ngân hàng trả tiền quốc tế (BIS) định nghĩa tiền điện tử là trị giá được lưu trữ hoặc sản phẩm trả trước, trong ấy thông báo về khoản tiền hoặc giá trị khả dụng của quý khách được lưu trữ trên một trang bị điện tử thuộc sở hữu của khách hàng. Những định nghĩa này khá phức tạp, có thể gây ra nhầm lẫn về nội hàm của tiền điện tử, khó phân biệt với tiền ảo, tiền kỹ thuật số và thậm chí là cả tiền di động (mobile money).
Xem thêm: app đào tiền ảo
Trong thực tế, tiền điện tử đã được xác định và phân biệt rõ ràng với các loại tiền khác duyệt 4 đặc điểm chính. Trước hết, tiền điện tử phải là tiền pháp định (legal tender). Theo đấy, tiền điện tử có hầu hết 3 chức năng của tiền là dự trữ (store value), đàm luận (medium of exchange) và hạch toán (unit of account). Cùng lúc, tiền điện tử cũng luôn được trình bày dưới dạng giá trị của tiền pháp định của một đất nước (thí dụ Việt Nam Đồng, USD, SGD...). Không chỉ thế, tiền điện tử cũng được ngân hàng Trung ương (NHTW) bảo đảm.
Thứ hai, tiền điện tử có thể do nhà băng phát hành hoặc cũng có thể do đơn vị phi ngân hàng phát hành. Chính vì thế, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, tất cả các nước luôn có quy định rất chặt chẽ đối với những doanh nghiệp phát hành tiền điện tử. Đối với các ngân hàng, NHTW có hệ thống các quy định chặt chẽ về an toàn hoạt động, quản trị rủi ro, tỷ lệ dữ trữ bắt buộc, bảo hiểm tiền gửi… Đối với các doanh nghiệp phi nhà băng, NHTW có những quy định về cấp phép, về giám sát… và bình thường phải thực hiện ký quỹ tại hệ thống nhà băng (tương ứng với số tiền phát hành với một tỷ lệ nhất định).
Thứ ba, tiền điện tử có công thức bảo đảm tiền tệ (monetary regimes) của NHTW. Theo ấy, tiền điện tử do những nhà băng phát hành sẽ được bảo đảm bằng tỷ lệ dữ trữ buộc phải tại NHTW, còn tiền điện tử do những tổ chức phi ngân hàng phát hành sẽ được đảm bảo bằng cơ chế ký quỹ tại hệ thống nhà băng (với một tỷ lệ ký quỹ nhất định). Bình thường, tỷ lệ ký quỹ này sẽ cao hơn đa dạng so với tỷ lệ dự trữ bắt buộc do những quy định an toàn áp dụng đối với các đơn vị này thấp hơn phổ thông so với ngân hàng. Tỷ lệ ký quỹ tại một số quốc gia theo cách tiếp cận thận trọng ở mức 100%. Đây cũng là điểm khác biệt chủ chốt giữa tiền ngân hàng (bank notes) với tiền điện tử (e-money).
Thứ tư, tiền điện tử chỉ được lưu trữ trong những sản phẩm điện tử gồm 2 loại: (i) phần cứng (hard-ware based products) như thẻ chíp, điện thoại sáng tạo gắn chíp và (ii) dữ liệu dựa trên phần mềm (soft-ware based) như ví điện tử Paypal.
Xem thêm: binance có uy tín không
Đối với tiền ảo (virtual currency), ECB khái niệm như sau: “Đồng tiền ảo là một loại tiền phương pháp số ko chịu sự điều hành, được phát hành bởi các người tăng trưởng phần mềm (developers) thường cùng lúc là người kiểm soát hệ thống; được dùng và chấp thuận thanh toán giữa các thành viên của một cộng đồng ảo nhất định”. Ví dụ, tiền ảo Pokecoins trong trò chơi Pokemon GO hoặc khoản tiền Facebook được dùng cho PR hay các trò chơi trên app Facebook... Theo đấy, có thể thấy tiền ảo và tiền điện tử rất khác nhau. Tiền ảo không hề là tiền pháp định nên không gắn với quyền mặc định được chuyển đổi sang tiền pháp định và được NHTW đảm bảo. Các công ty phát hành tiền ảo cũng ko chịu sự điều hành, giám sát chặt chẽ của NHTW. Song song, khuôn khổ hoạt động của tiền ảo thường khá hẹp chỉ trong phạm một cùng đồng và dùng cho mục tiêu nhất định (thí dụ, game online). Nói cách khác, tiền ảo mang đa dạng đặc điểm của hàng hóa bàn luận hơn là một đồng tiền. Mặc dù vậy, hiện nay tiền ảo đang từng bước vững mạnh với loại tiền ảo có thể quy đổi (convertible virtual currency) nhưng chỉ gắn phận sự của doanh nghiệp phát hành mà ko gắn với bổn phận của NHTW và khuôn khổ hoạt động cũng chỉ ở phạm vi một cộng đồng như nêu trên.
Còn tiền kỹ thuật số hay tiền mã hóa (crytocurrency): được cho ra bởi những thuật toán mã hóa phức tạp, được đàm phán, đàm luận hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu sự điều hành của bất kỳ tư nhân hay doanh nghiệp nào (trừ khi được NHTW trực tiếp phát hành). Ví dụ tiêu biểu của tiền phương pháp số là Bitcoin, Ethereum... Có thân xác định gốc của tiền mã hóa là tiền ảo nhưng đang tăng trưởng để có đa dạng đặc điểm của tiền điện tử như khả năng chuyển đổi thành tiền pháp định, khả năng thanh toán, còn khả năng tích tụ giá trị thì ít hơn (do luôn biến động nhiều)... Dù rằng vậy, tiền kỹ thuật số vẫn còn khoảng cách rất xa để trở nên tiền điện tử với lý do quan trọng nhất là sự xác nhận của NHTW các quốc gia. Khi NHTW các quốc gia ko thừa nhận, đồng tiền công nghệ số sẽ không được đảm bảo và không có khả năng quy đổi ở phạm vi rộng như tiền điện tử. Hiện nay tiền công nghệ số đang được lớn mạnh theo hướng khai thác các lợi thế, Về ưu điểm của kỹ thuật chuỗi khối - blockchain (như giá cả giao dịch thấp, độ an toàn bảo mật cao, dễ dàng, mau chóng...) hơn là theo hướng sử dụng đồng bạc kỹ thuật số như 1 đồng bạc đích thực.
Một loại tiền khác cũng thường bị hiểu nhầm đó là tiền di động (mobile money), cho rằng tiền di động và tiền điện tử không giống nhau. Tuy thế, theo định nghĩa của Hiệp hội thông báo di động toàn cầu (GSMA), Mobile money có thể được hiểu ngắn gọn là tiếp cận dịch vụ nguồn vốn qua điện thoại di động. khái niệm này rộng và bao hàm hầu hết ý nghĩa của nhà cung cấp này, nhất là từ giác độ người sử dụng. Theo ấy, với bản tính là tiền pháp định, tiền di động có thể hiểu là một dạng thức tiền điện tử do tổ chức (thường là nhà mạng) phân phối nhà cung cấp trung gian trả tiền phát hành và định danh khách hàng duyệt hạ tầng dữ liệu thuê bao di động. Dạng thức này chính là ví điện tử trên thuê bao di động, không cần liên kết với account nhà băng. Đơn vị tài chính quốc tế (IFC) cũng nghĩ rằng, mobile money là một dạng tiền điện tử, trong ấy các đàm phán trả tiền và tài chính được thực hiện trên điện thoại di động, có thể trực tiếp hoặc không trực tiếp gắn với tài khoản ngân hàng.
2. Quy định về tiền điện tử tại Việt Nam
Tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa có một văn bản pháp lý nào quy định khái niệm tiền điện tử. Tuy nhiên, một số văn bản đã quy định những dạng thức của tiền điện tử gồm ví điện tử, thẻ trả trước… như tại Luật nhà băng Nhà nước (2010), Luật những tổ chức tài chính (2010), Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về thanh toán không sử dụng tiền mặt và Nghị định số 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một vài điều của Nghị định số 101/2012/NĐ-CP, Thông tư số 19/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ nhà băng (được sửa đổi bởi Thông tư số 26/2017/TT-NHNN). Hiện nay, Dự thảo Nghị định quy định về trả tiền không sử dụng tiền mặt sửa đổi đã thống nhất đưa ra khái niệm rõ ràng về tiền điện tử:“Tiền điện tử là giá trị tiền tệ lưu trữ trên những công cụ điện tử được trả trước bởi khách hàng cho ngân hàng, chi nhánh nhà băng nước ngoài, tổ chức cung cấp nhà cung cấp trung gian thanh toán để tiến hành đàm phán thanh toán và được bảo đảm giá trị tương ứng tại nhà băng, bao gồm: thẻ trả trước, ví điện tử, tiền di động”.
So sánh với các định nghĩa trên toàn cầu, có thể thấy khái niệm trong dự thảo khá phù hợp và có phần dễ hiểu, rõ ràng và dễ phân biệt hơn. Quan trọng hơn là việc hợp nhất đưa cả 3 loại hình tiền điện tử vào văn bản pháp lý không những giúp giới hạn rõ ràng phạm vi của tiền điện tử mà còn giúp công việc quản lý được thống nhất về một mai mối là NHNN, trong khoảng đó lấp được lỗ hổng trong công tác điều hành đối với mobile money hiện vẫn đang để trống.
song song, những quy định trong dự thảo can dự đến tổ chức phi ngân hàng cũng giúp phân biệt rõ đơn vị phát hành tiền điện tử hợp pháp (được cấp phép, giám sát hoạt động) với đơn vị hoạt động không phép, phi pháp. Qua đấy, giúp phân biệt rõ giữa tiền điện tử “hợp pháp” với tiền ảo, tiền điện tử “bất hợp pháp”, giúp các cơ quan có thẩm quyền trong ngăn phòng ngừa những hành vi phạm nhân trong lĩnh vực này vốn dĩ diễn biến phức tạp thời gian qua.
Nắm bắt thiên hướng, cập nhật thông báo về 1 pi bằng bao nhiêu tiền việt nam tại Việt Nam